Natri Hidroxit (NaOH), hay còn gọi là xút ăn da, là một hóa chất có tính kiềm mạnh, được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực từ xử lý nước, sản xuất giấy, chế tạo xà phòng đến công nghiệp hóa dầu. Hợp chất này được sản xuất thông qua quá trình điện phân dung dịch nước muối, cùng với khí clo (Cl₂) và khí hidro (H₂). NaOH có độc không? Cần lưu ý gì khi sử dụng? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về đặc tính, ứng dụng và cách sử dụng an toàn của hóa chất này.
NaOH Là Gì?
NaOH Là Gì? NaOH (Natri Hidroxit), hay còn gọi là xút ăn da, là một hợp chất kiềm mạnh có công thức hóa học NaOH. Cái tên “xút ăn da” xuất phát từ đặc tính ăn mòn mạnh, có thể gây tổn thương da và mô sống nếu tiếp xúc trực tiếp. Công Thức Hóa Học Và Đặc Điểm
- Công thức hóa học: NaOH
- Tính chất vật lý:
- Trạng thái: Dạng rắn (hạt, vảy) hoặc dung dịch kiềm mạnh.
- Màu sắc: Rắn màu trắng, dung dịch trong suốt.
- Hòa tan tốt trong nước, tạo ra nhiệt lượng lớn khi tan.
- Tính chất hóa học:
- Có tính ăn mòn cao, đặc biệt gây bỏng da nếu tiếp xúc trực tiếp.
- Phản ứng mạnh với các axit tạo thành muối và nước: NaOH+HCl→NaCl+H2ONaOH + HCl → NaCl + H_2O
- Hấp thụ CO₂ trong không khí, tạo thành Na₂CO₃.
Tính chất của NaOH:
- Trạng thái: Dạng rắn màu trắng hoặc dung dịch không màu.
- Tính tan: Hòa tan mạnh trong nước và tỏa nhiệt khi tan.
- Tính ăn mòn: Gây bỏng da, làm hỏng mô tế bào.
- Ứng dụng: Dùng trong công nghiệp hóa chất, sản xuất xà phòng, giấy, xử lý nước và nhiều ngành khác.
NaOH đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực từ công nghiệp đến đời sống hàng ngày. Xút ở dạng rắn có màu trắng, còn ở dạng lỏng thì trong suốt, không màu. Natri Hidroxit có tính kiềm mạnh và có nhiệt độ nóng chảy là 591K.NaOH ổn định trong nhiệt độ phòng và hấp thụ độ ẩm từ không khí tốt. Natri Hidroxit không mùi, có vị đắng như xà phòng, hòa tan cao trong nước, đặc biệt là NaOH dạng lỏng thường được sử dụng nhiều trong công nghiệp nhờ khả năng pha chế linh hoạt. Khi trộn với nước, nó giải phóng nhiệt đủ để đốt cháy các chất dễ cháy.
NaOH có độc không và cần lưu ý gì khi sử dụng hóa chất này?

Điều Chế Xút Ra Sao?
NaOH được sản xuất như thế nào? Hiện nay, xút ăn da có thể được tổng hợp bằng nhiều phương pháp, phổ biến nhất là:
- Điện phân dung dịch muối ăn (NaCl) bằng phương pháp Castner-Kellner.
- Buồng ngăn màng Nelson – một biến thể khác của quá trình điện phân.
- Quy trình Loewig – ít được sử dụng hơn trong sản xuất công nghiệp hiện đại.
Trong số đó, điện phân muối ăn là phương pháp hiệu quả nhất để tạo ra NaOH với độ tinh khiết cao, đồng thời thu được khí clo (Cl₂) và hidro (H₂).

Quy trình Castner-Kellner
- Về phương pháp Castner-Kellner, quy trình này liên quan đến việc điện phân dung dịch nước muối để thu được Natri Hidroxit.
- Trong buồng Castner-Kellner, người ta dùng một thùng thép hình chữ nhật được lót ebonite bên trong. Trong đó, Titan đóng vai trò là cực dương, còn cực âm là một lớp thủy ngân ở đáy bể.
- Sự ion hóa dung dịch nước muối xảy ra như sau:
- 2NaCl → 2Na+ + 2Cl-
- Khi sử dụng dòng điện, quá trình ion hóa bắt đầu, các ion được dẫn về phía các điện cực tương ứng. Các ion natri lắng đọng ở cực âm thủy ngân, tạo thành hỗn hợp natri. Các ion clo di chuyển về phía cực dương và thoát ra khỏi buồng ngăn từ trên xuống.
- Phản ứng xảy ra ở các điện cực như sau:
- Ở cực dương: 2Cl- → Cl2 + 2e-
- Ở cực âm: 2Na+ + 2e- → 2Na
- Hỗn hợp Natri thu được sau đó được chuyển sang một buồng khác gọi là buồng khử, tại đây nó được xử lý bằng nước để tạo ra dung dịch Natri Hidroxit. Khi làm bay hơi dung dịch, ta sẽ thu được Natri Hidroxit dạng rắn. Quá trình này được coi là vô cùng hiệu quả để thu được xút nguyên chất.
Tác Dụng Của Xút Ra Sao?
- Trong sản xuất xà phòng và chất tẩy rửa
- NaOH là thành phần chính trong quy trình xà phòng hóa, giúp biến dầu mỡ thành xà phòng và glycerin.
- Được sử dụng trong nước rửa chén, nước lau sàn với khả năng phân hủy dầu mỡ, vết bẩn mạnh mẽ.
- Trong xử lý nước thải
- Giúp điều chỉnh độ pH trong hệ thống xử lý nước thải.
- Loại bỏ kim loại nặng trong công nghiệp hóa chất và môi trường.
- Trong sản xuất giấy và dệt nhuộm
- Dùng để loại bỏ lignin trong ngành sản xuất giấy.
- Ứng dụng trong công nghiệp dệt giúp làm sạch sợi vải trước khi nhuộm màu.
- Trong chế biến thực phẩm
- Dùng trong sản xuất cacao, sô-cô-la, giúp tăng cường màu sắc và hương vị.
- Ứng dụng trong làm giòn vỏ bánh pretzel.
Natri Hidroxit trong xà phòng
Là một trong những nguyên liệu bắt buộc phải có khi làm xà phòng. Natri Hidroxit khi được trộn với dầu và chất béo sẽ tạo ra phản ứng hóa học gọi là xà phòng hóa. Từ phản ứng này mà ta sẽ làm ra các loại xà phòng thủ công đẹp mắt.

Công dụng của Natri Hidroxit trong nhà
Chất tẩy rửa cống và chất tẩy rửa lò nướng có chứa Natri Hidroxit và là những sản phẩm được sử dụng tại nhà. Các đường ống bị tắc chứa dầu mỡ và chất béo được chuyển thành xà phòng bằng Natri Hidroxit. Ngoài ra, chất tẩy rửa lò nướng cũng hoạt động theo quy trình tương tự và có thể lau sạch bằng miếng bọt biển ướt kết hợp với xà phòng.
Ứng dụng của Natri Hidroxit trong công nghiệp
Trong ngành dược phẩm, NaOH được dùng để sản xuất nhiều loại thuốc khác nhau như aspirin, thuốc giảm đau, thuốc giảm cholesterol và thuốc chống đông máu. Nó còn được sử dụng để xử lý thô bột gỗ để trong ngành sản xuất giấy. Xút còn được sử dụng để thu lấy nhôm từ bô-xít trong ngành công nghiệp nhôm. Ngoài ra, xút cũng được sử dụng phổ biến trong ngành công nghiệp chất tẩy rửa.
Công dụng khác của Natri Hidroxit
Để làm một số món bánh, người ta sẽ dùng NaOH để tráng men trước khi nướng. Xút còn giúp loại bỏ hóa chất trên rau và trái cây, sản xuất màu caramel, chế biến ca cao và sô cô la, làm đặc kem và chế biến nước giải khát. Trong xử lý nước, NaOH trong xử lý nước thải cũng được dùng để điều chỉnh độ pH và loại bỏ các kim loại nặng hiệu quả.
Xem thêm: Cách pha xút

.
Mua NaOH Ở Đâu Giá Ổn?
Qua bài viết này, chúng tôi mong quý vị đã nắm rõ NaOH là gì và để sử dụng xút ăn da một cách hiệu quả, quý vị cần lựa chọn loại có độ tinh khiết cao, chất lượng tốt và được bán bởi các đơn vị uy tín. Hiện nay, trên thị trường NaOH có 3 dạng phổ biến:
- Xút vảy Trung Quốc – độ tinh khiết cao, dễ bảo quản.
- Xút hạt Đài Loan – kích thước đồng đều, dễ sử dụng.
- Xút lỏng – tiện lợi, dễ pha chế.
Hóa Chất Lộc Thiên – một trong những đơn vị có uy tín trong lĩnh vực cung cấp hóa chất xử lý nước, hóa chất cơ bản, ….Chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm chất lượng, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và có giá cả rất phải chăng. Để mua hóa chất Xút – NaOH, quý vị có thể đến trực tiếp địa chỉ sau:
- 452/6B Tỉnh Lộ 10, Phường Bình Trị Đông, Quận Bình Tân, TP HCM.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được tư vấn, quý vị có thể liên hệ 24/7 với số hotline 0979 89 1929 để nhận được sự hỗ trợ miễn phí.

CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN LỘC THIÊN
- Địa chỉ: 452/6B Tỉnh Lộ 10, P. Bình Trị Đông, Q. Bình Tân, TP.HCM
- Điện thoại: 028 6269 5669 - 028 6269 5662
- Website: hoachatlocthien.com
- Fax : 028 6269 5662 - HotLine: 0979 89 19 29
Chi nhánh và kho hàng
- Kho 1: Ấp Phước Hưng, X. Mỹ Xuân, H. Tân Thành, T. Bà Rịa - Vũng Tàu
- Kho 2: Phước Thái, X. Phước Bình, H. Long Thành, T. Đồng Nai
- Kho 3: KCN Tân Đông Hiệp B, Dĩ An, Bình Dương .
- Kho 4: KCN Hòa Khánh , Đà Nẵng
- Kho 5: KCN Ô Mô, Phường Phước Thới, Quận Ô Môn, Tp.Cần Thơ
- Kho 6: KCN Đại Đồng - Hoàn Sơn, X. Tri Phương, Tiên Du, Bắc Ninh
NaOH có thể sử dụng trong nông nghiệp không?
Có, nhưng phải sử dụng đúng cách. Trong nông nghiệp, NaOH được dùng để điều chỉnh độ pH trong nước tưới tiêu, xử lý đất chua, và khử trùng chuồng trại. Tuy nhiên, do tính ăn mòn cao, nếu sử dụng không đúng liều lượng, nó có thể gây hại cho cây trồng và vi sinh vật có lợi trong đất.
NaOH có thể làm sạch bề mặt kim loại không?
Có, nhưng có giới hạn. NaOH có thể loại bỏ dầu mỡ và tạp chất hữu cơ trên bề mặt kim loại trong quá trình làm sạch công nghiệp. Tuy nhiên, NaOH không thể tẩy gỉ sét, thậm chí có thể gây ăn mòn một số kim loại như nhôm, đồng nếu không kiểm soát nồng độ. Khi dùng NaOH để làm sạch kim loại, cần pha loãng và kiểm soát thời gian tiếp xúc.
NaOH có thể thay thế baking soda trong nấu ăn không?
Không nên. Mặc dù cả NaOH và baking soda (NaHCO₃) đều có tính kiềm, nhưng NaOH có tính ăn mòn cao và có thể gây bỏng nghiêm trọng. Trong công nghiệp thực phẩm, NaOH được kiểm soát chặt chẽ và chỉ dùng với nồng độ cực thấp, chẳng hạn như xử lý thực phẩm như bánh pretzel hoặc ô liu. Dùng NaOH thay cho baking soda trong bếp có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe.
NaOH có bị phân hủy hay bay hơi theo thời gian không?
Không phân hủy, nhưng hút ẩm mạnh. NaOH không bay hơi nhưng có thể hút ẩm và CO₂ từ không khí, tạo thành Na₂CO₃ (natri cacbonat – muối soda). Điều này có thể làm giảm hiệu quả của NaOH nếu không bảo quản đúng cách. Vì vậy, cần bảo quản trong thùng kín, tránh không khí ẩm và ánh sáng trực tiếp.
NaOH có ảnh hưởng đến đường ống nước không?
Có, nếu sử dụng không đúng cách. NaOH được sử dụng để thông tắc đường ống do khả năng phân hủy dầu mỡ và chất hữu cơ. Tuy nhiên, nếu dùng quá liều hoặc để NaOH tiếp xúc lâu với ống nhôm, đồng hoặc nhựa PVC, nó có thể làm hỏng ống. Khi sử dụng NaOH để làm sạch đường ống, nên pha loãng và xả nước kỹ sau khi sử dụng để tránh ảnh hưởng tiêu cực.